S4 VOLTA DOS CAMPOS

   

                         S4.- VOLTA DOS CAMPOS

Cámara tumular  do Chan das Arcas ( hoxe tapado de novo )

Parte sul do Chan das Arcas. Entre os pinos e o talud podedes ollar a demarcaciòn da mesma. No medio da foto figura un fondo no terreo onde debera existir antigamente unha "estructura sinalizadora"...pedrafita?. No primer plano, elevaciòn accidental do terreo: Dudamos entre un tùmulo ou amoreamento de terra pola construcciòn da pista.

A) DEFINICIÓN .-

Grande chaira tumular con pequenos outeiros 529 (A e C.) Chaira intermedia (B) collendo o final "curvo" da parte sul do Chao da Arca cun sendeiro que a rodea. Gran Coto do Peche das Chantas (D.) Notase que esta grande zona de Vilacampa estivo bastante povoada e ocupada con restos de asentamentos de distintas epocas. Apuntamos finalmente a presencia dun posible asentamento do Ferro con a sua croa no campo tumular  no coto do Chao da Arca. A area de influencia desta zona notábase forte e activa, ocupada finalmente por unha grande necrópolis que sube cara o Curvel (D) .

B) XENERALIDADES

B.1.1 TERRA

B.1.2- Orografía.-   Extensa chaira con pequenos outeiros 529, 514, 516.

B.1.3 . O extenso outeiro da Volta dos Campos emerxe rodeado de chairas, servindo de acougo e de abeiro òs lugares de Cotoxesto e Erbellás.

B.2.1 VEXETACIÓN

B.2.2 Tipo monte baixo

B.2.3. Especies crecemento .-Pinos e esporádicas plantación de eucaliptus.

B.3.1.- .1.1. AUGAS

B.3.2 .- Cauces e Concas..-  Rego de Barcia (A)

B.3.3 .-Depresión non moi fonda no Chao de Barcia .

B.3.4 .- Ruta e Concas .- non.

B.3.5.- Berces.-  non

B.3.6.- Fontes.-  ?

C) HÁBITAT

C.1.1.- Cercados, Marcos.-peches de arame ( D, B.) Chaira aberta. Cercados poligonais abertas ou pechadas. Agas a longa liña de separacion do curvel, forman peches poligonais con aristas de 90 grados.

C.1.2.- Camiños principais .-Camiños no centro chaira, bordeando o Chao da Arca. No ponte do Val de Barcia fica un grande cruce de camiños: 1) pista central do Trobo en bifurcacion coa pista  cara as aldeias de Cotoxesto e Erbellás; 2) pista sen asfaltar que sube a Fraga e Ermida de Santo Domingo e sigue cara o Penido dos  Mouros; 3) pista que sube cara o caserìo da Barcia para proseguir cara a "Chaira da Porta de Sinàs" , bifurcàndose antes cara as Balsadas e o Penido Vello. Perto do grande tumulo da Chaira sale a pista cara o alto das Balsadas e finalmente a 30 m do Chan da Arca tèn o seu berce a pista que sube cara o Curvel.

D) TOPONIMIA. Volta dos Campos, Vilacampa, Erbellas, Cotoxesto, Santo Domingo, Trobo, Abeleira, Chao da Arca, Curvel.

E) XACIGOS .- Toda a área constituie un enorme xacemento tumular, Ermida  de Santo Domingo.

Tumulos grandes e imperceptibles na grande chaira , tumulos no Chao da Arca, extensa , abeirada e pechada área adicada a prado e a pequena plantación de pinos; sospeitando a existencia de posibles estructuras de asentamentos fortificados, dada a forma do seu peche. Ten unha planta compatible con limites exteriores dun asentamento do ferro, con unha posible croa na sua parte superior.

No seu caron no noroeste a poucos metros observase unha pequena estructura circular.

Coto moi ben gardado por grandes chantas, que chamaremos provisoriamente “Peche das Chantas”, sospeitando dalgunha estructura no seu interior.

Finalmente apuntamos a existencia dun posible peche ovalado (B 7) .

F) AS SECCIÓNS :

Sección A.-

Xeografía.-  grande outeiro 529m cun curuto achairado 516m

2.- Patrimonio.- .- Area acotada con posible estructura a estudar.

Sempre con reservas, o final do sendeiro a esquerda aparècenos un arcaico cercado que garda a planta dun clasico asentamento do Neolitico. A foto està tomada dende o alto do mais  grande tùmulo da extensa chaira .

Sección B

1.- Xeografía.- Grande chaira tumular. A dereita fica o coto das Chantas ( 6)

2.- Patrimonio.- .- Parte final da Chan da Arca (2 e 3) 486m de forma circular. Xustamente diante nótase a existencia dun antergo cruce de camiños con un posible leito que denota a presencia dun elemento indicativo como unha pedrafita. A partires dese lugar empeza unha sucesión de tumulos de mediano tamaño ate atopar un grande Tumulo ( 7 ) que marca o centro da grande chaira.

Imaxe dos anos 50 do Chan das Arcas. A imaxe dz sua planta è idèntica con outras no noso NO. Denotan a forma dun asentamento fortificado...do Ferro?

Muros da contorna sul do Chan das Arcas

No seu interior conxùgase as zonas de prado cos piñeirais, nun terreo obviamente irregular. No fondo, ùn dos tùmulos e na foto inferior o seu " pozo da enerxía".

Xusto o caròn do Chan das Arcas presèntasenos na parte alta a dereita un peche.

Primeiro plano do peche o caròn do Chan das Arcas

Sección C

1.- Xeografía.- Sul do outeiro da Volta dos Campos ( 514m) que da pé o paso do Rego do Chao de Barcia. (6). Nas suas beiras existe unha pequena fraga que nos leva a Ermida de Santo Domingo. No cruce fica o berce do camiño curvo que nos levará a Sinas e a través da Chaira das Balsadas, os Penidos.

2.- Patrimonio.- .- Un extenso pedregal (7 e 8) cun grande numero de pedras dispersas ( o rañar o chan para preparalo para plantación ) descúbrenos a importancia do lugar, a destacar pola fraga e Ermida de Santo Domingo, moi preto do lugar.

Ermida de Santo Domingo ( a casa da dereita). Nos altos da dereita : a contorna de Sinàs.

Segun pasas o ponte colles a dereita, cara esta chaira. Dà unha ideia das estructuras k poden ficar enterradas na mesma, o caròn da Ermida, polo afloramento de pedras que quedan a vista, xa  recèn preparada para sementala de especies de crecemento ràpido.

A mesma chaira coa Ermida no fondo.

Sección D

1.- Xeografía.-  Cruce camiños cara a subida ó Curvel.

2.- Patrimonio.- Varios tumulos impreceptibles sen estudar, facilmente confundibles con amoreamento de terra provinte da construcción da pista.

O grande tùmulo

"Artistada" feita no curuto do grande tùmulo.

Siguen aflorando por toda esta zona grandes pedras, a medida que vas preparando o terreo para sementar eucaliptus.

G) OBSERVACIÓNS .- 

Todavía é cedo para elevarvos un diagnóstico certeiro desta Zona, mais todo centro tumular ( como resalta esta área) convida a pensar na importancia suma que tivera esta zona noutrora, ainda a pesares de ficar hoxendía somentes tres pequenos caseríos. Creo que tén unha grande relación ficar o carón do Chan das Arcas, que apuntamos poderia constituir o grande (ou ùn dos grandes) asentamento do Ferro de Vilacampa.

Todavia non  temos esta zona moi ben estudada, mais ben polos obstáculos que tivéramos para desplazarnos libremente polo lugar; mais todo se andará. Sìrvase polo de pronto  este pequeno estudo sò para a vosa identificaciòn e posterior coñecemento deste lugar; polo k iremos incorporando paseniñamente ò mesmo novas informaciòns que conleven a reafirmar ou non o denantes aportado.